Czy szczepienie dzieci na pewno jest bezpieczne?

W ostatnich czasach pojawiło się wiele kontrowersji na temat obowiązkowych szczepień dzieci. Wielu rodziców rezygnuje ze szczepionek, tłumacząc się ich negatywnym wpływem na zdrowie ich dzieci. Z kolei inni rodzice pilnie przestrzegają kalendarza szczepień i są przekonani o dobroczynnym wpływie szczepionek. Czym jest szczepionka? Czy szczepienie dzieci na pewno jest bezpieczne? Jakie szczepienia są obowiązkowe? I jak wygląda kalendarz szczepień?

Spis treści artykułu

Czym jest szczepionka?

Szczepionka to nic innego jak wprowadzenie do organizmu drobnoustrojów, które normalnie wywołałyby chorobę. Jednak w szczepionce ich ilość jest tak znikoma, że nie wywołają one u osoby szczepionej konkretnej choroby, lecz mobilizują jej układ odpornościowy do walki z tą chorobą w przyszłości. Tak więc szczepionki mają za zadanie pobudzać nasz układ odpornościowy do walki z wirusami. Szczepienie jest swego rodzaju treningiem. Dzięki szczepionkom powstaje pamięć immunologiczna. Dzięki tej pamięci nasz organizm „pamięta” jak walczyć z danymi drobnoustrojami. Używając terminologii wojennej, można by zobrazować to w następujący sposób. Choroba (infekcja) to wojna, pełna armia wrogów (zarazki), z którymi nasz organizm może sobie nie poradzić tak łatwo, natomiast w przypadku szczepienia nasi wrogowie, to nieliczni wojownicy, którzy zostali dodatkowo oswojeni w laboratorium. Nasz organizm poradzi sobie z nimi bardzo łatwo, a w dodatku na przyszłość będzie miał już przygotowana strategię (amunicję- przeciwciała) jak z nimi walczyć.

Rodzaje szczepionek

Szczepionki zmniejszają ryzyko zachorowania na daną chorobę lub w przypadku zachorowania zmniejszają jej objawy i ewentualne powikłania. Szczepionki możemy podzielić na różne grupy

Ze względu na rodzaje antygenu:

Szczepionki żywe- zawierające żywe, osłabione wirusy, bakterie. Przykładem takiej szczepionki jest szczepionka przeciw rotawirusom, odrze, różyczce i ospie wietrznej
Szczepionki zabite- inaktywowane, np. szczepionka DTP przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
Szczepionki rekombinowane

Ze względu na rodzaj drobnoustroju:

Szczepionki bakteryjne
Szczepionki wirusowe
Szczepionki mieszane

Szczepionki mogą być również:

Pojedyncze ( monowalentne) – uodparniają przed jedna chorobą, np. szczepionka przeciw odrze, ospie wietrznej
Szczepionki skojarzone (poliwalentne) – chronią przed wieloma chorobami, zawierają kilka antygenów, przykładem może być szczepionka 6 w 1, sześcioskładnikowa przeciw błonicy, krztuścowi, polio, Hib i WZW B. coraz częściej wybierana przez rodziców, ze względu na mniejszą ilość wkłuć, budzą jednak wiele kontrowersji.

Obowiązkowe szczepienia

Obowiązkowe szczepienia to szczepienia przeciwko:

Odrze
Śwince
Rożyczce
Tężcowi
Błonicy
Krztuścowi
Polio
Gruźlicy
Wzw B
Haemophilus influenzae typu b

Są to szczepienia obowiązkowe i bezpłatne. Chyba że rodzice decydują się na szczepionki skojarzone z ograniczoną ilością wkłuć, wtedy są one odpłatne. Niektóre szczepionki podawane są raz na całe życie, inne w kilku dawkach przypominających.

Dodatkowe, nieobowiązkowe i odpłatne szczepienia to szczepienia przeciwko:

Grypie
Pneumokokom
Rotawirusom
Ospie wietrznej
Odkleszczowemu zapaleniu mózgu
WZW typu A

Pomimo iż są to szczepionki dodatkowe, uodparniają one dzieci przed powyższymi chorobami oraz budują odporność dziecka i zapobiegają ewentualnym powikłaniom.

Kalendarz szczepień

Jeśli chodzi o kalendarz szczepień, to przedstawia się on następująco. Najwięcej szczepionek podaje się niemowlętom, ponieważ ich układ odpornościowy jest jeszcze bardzo słaby. Szczepienia noworodka dokonuje się jeszcze w szpitalu.

1 rok życia dziecka

W ciągu 24 godzin od narodzin – szczepionka przeciw WZW typu B , pierwsza dawka
W ciągu pobytu w szpitalu –szczepienie noworodka przeciw gruźlicy
Po 6 tygodniu życia- druga dawka przeciw WZW typu B, pierwsza dawka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi oraz Haemophilus influenzae typu b oraz pneumokokom (wcześniaki i dzieci z masą urodzeniową poniżej 2500 g)
3-4 miesiąc życia i 8 tygodni od ostatniej szczepionki (jeśli z jakichś względów poprzednia była odłożona w czasie) druga dawka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi oraz Haemophilus influenzae typu b oraz pneumokokom, a także pierwsza dawka przeciw polio
5-6 miesiąc życia i 8 tygodni od ostatniej szczepionki (jeśli z jakichś względów poprzednia była odłożona w czasie) trzecia dawka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi oraz Haemophilus influenzae typu b, a także druga dawka przeciw polio
7 miesiąc życia – trzecia dawka przeciw WZW typu B

2 rok życia dziecka

12-15 miesiąc życia- pierwsza dawka przeciw odrze, śwince i różyczce oraz trzecia dawka przeciw pneumokom
16-18 miesiąc życia- czwarta dawka przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, trzecia dawka przeciw polio oraz czwarta dawka przeciw Haemophilus influenzae typu b
pierwsza dawka przypominająca przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi oraz przeciw polio

12 rok życia

druga dawka przypominająca przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi oraz przeciw polio

19 rok życia

trzecia dawka przypominająca przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi oraz przeciw polio

Tak więc kalendarz szczepień obowiązkowych zaczyna się szczepieniami noworodka a kończy w 19 roku życia. Dodatkowe szczepienia np. grypy odbywają się co roku (przeciwko grypie szczepi się co 6 Polak)

Przeciwwskazania do wykonania szczepień

Zawsze przed podaniem szczepionki lekarz musi zbadać pacjenta! Gorączka, wszelakie choroby, złe samopoczucie dyskwalifikują do podania szczepionki. Pacjent musi być zdrowy. Innym przeciwwskazaniem jest silna reakcja poszczepienna po poprzedniej szczepionce lub nadwrażliwość na którykolwiek ze składników szczepionki. Kobiety w ciąży mogą przyjmować tylko tzw. szczepionki zabite ( przeciw grypie, WZW B, tężcowi), natomiast szczepionki żywe (przeciw odrze, różyczce , śwince czy ospie) są niedozwolone.

Czy sczepienie dzieci na pewno jest bezpieczne?

Szczepienie dzieci jest obowiązkowe i z reguły bezpieczne. Jednak szczepionka, tak jak i inne leki, może wywołać pewne objawy niepożądane, wskutek reakcji organizmu lub nieprawidłowego podania szczepionki, takie jak: